Allattoqarfimmi aqutsisussarsiorpugut.

Sulisunik aqutsinermik kiisalu kiffartuussinermik allaffissornermillu piginnaasaqarluarpit misilittagaqarluarlutillu? Innarluutilinnut tunngasunik, suliniutilerinermik politikkikkullu isumaqatissarsiornermik soqutigisaqarpit? – taava immaqa suliffik una ilinnut tulluassaaq!

Inuit innarluutillit illersuisoqarfiata Tiliup ulluinnarni inuit innarluutillit inuiaqatigiinni soqutigisaasa isumannaarnissaat siuarsarnissaallu suliarisarpai, FN-ip inuit innarluutillit pillugit isumaqatigiissutaat tunngavigalugu. Allannguiniarluta annertuunik anguniagaqarpugut Kalaallit Nunaata tamanit inuuffigineqarsinnaanerunissaa anguniarlugu. Tunniusimasumik kiffartuusserusuttumillu Allattoqarfimmi aqutsisussarsiorpugut aqutsinerup iluani pikkoriffilimmik misilittagalimmillu.

Suliassat suuneri
Allattoqarfimmi aqutsisup misilittakkani tunuliaquttanilu tunngavigalugit Inuit innarluutillit illersuisuannut allattoqarfiullu ulluinnarni ingerlaneranut tunuliaqutaalluinnarpoq. Allattoqarfimmi aqutsisoq ulluinnarni allattoqarfimmi sulisut aqunneqarnerinut allattoqarfimmilu suliassat ilusilersornerinut akisussaasuuvoq. Innarluutillit pillugit FN-imi isumaqatigiissut tunngavigalugu inuit innarluutillit soqutigisaasa, periarfissaasa nunatsinnilu naligiissitaanerisa qularnaarnissaat siuarsarnissaallu Tilioq suliaqartarpoq. Inuit innarluutillit pillugit suleqatigiilluta tigussaasunik naammassisaqarniartarpugut. Illit - Inuit innarluutillit illersuisuat qanimut suleqatigalugu – Tiliup periusissiaata anguniagaasalu akuerisaasut naammassinissaat akisussaaffigissavat.

Suleqatigiit ikittunnguuvugut, immikkullu suliassaqarlutalu suliniuteqarpugut, taamaattorli immitsinnut pisariaqarfiini nukittorsaqatigiillutalu isummersoqatigiittarpugut. Inuit innarluutillit illersuisuata allattoqarfiani maanna inunnik sisamanik sulisoqarpoq Allattoqarfimmi aqutsisoq ilanngullugu, 2023-milu sulisut ilanissaannik pilersaaruteqartoqarpoq.
Tilioq Sisimiuni alianaatsumi inissisimavoq, tassanilu Allattoqarfimmi aqutsisoq pingaarnermik suliffeqassaaq. Atorfimmut atatillugu angalasoqarnissaa naatsorsuutigineqassaaq.

Atorfik nutaajuvoq, taamaammallu ulluinnarni killigititaasut suliassallu nammineerlutit aalajangeeqataaffigisinnaavatit.

Suliassat/piginnaasat pingaarnerit

• Sulisut ulluinnarni aqunneqarnerat allattoqarfiullu suliassaanik aqutsineq, matumunnga ilanngullugu Tiliumi sulisut suliamut tunngatillugu ineriartornissaat siunersiueqatiginissaallu.
• Inuit innarluutillit illersuisuat qanimut suleqatigalugu Tiliup suliaasa ineriartortinnissaat
• Aningaasaqarnerup aqunneqarnera, missingersuusiorneq missingersuutinillu nangitsineq, matumunnga ilanngullugu sulisunik akissarsianillu aqutsineq.
• Allattoqarfimmi sulinerup piukkunnarsarnissaa kiisalu Inuit innarluutillit illersuisuata toqqaannartumik kiffartuunnissaa.
• Tiliup innarluutilinnut tunngasunik politikkeqarnissaanik inerisaanerup peqataaffigilluarnissaa.
• Suliniutinik assigiinngitsunik suliaqarneq, ilaatigut inuit innarluutillit inatsisitigut isumannaatsuunissaannik siuarsaanermut iliuusissanut tunngasut kiisalu inuiaqatigiinni inunnut innarluutilinnut tunngasunik paasisimasaqarnerup ilisimasaqarnerullu pitsanngorsarnissaanut tunngasut.
• Suliassat attaveqaqatigiinnermut tunngasut, matumunnga ilanngullugit tusagassiuutinut attaveqarneq Tiliullu inuit attaveqaqatigiittarfii aqqutigalugit attaveqarnera.

Ilinnut tunngasut
Aqutsisutut pikkorissuuvutit inuillu ineriartornissaannik atugarissaarnissaannillu soqutigisaqarlutit. Naammassisaqarusuttuuvutit, aaqqissuulluakkamik suleriaaseqarputit suleriaatsillu ilisimasaqarfigalugit. Suleqatitit kaammattullaqqippatit suleqatigiillu ingerlalluarnissaannut peqataalluartarlutit, politikkikkullu aqunneqartumi suliffeqarfimmit (ass. soqutigisaqaqatigiiffik, NGO imaluunniit naalakkersuisoqarfik) misilittagaqarsimaguit iluarissaqaarput kiisalu Kalaallit Nunaanni inuiaqatigiit kulturilu pillugit ilisimasaqarlutit.

Kalaallit Nunaanni innarluutillit pillugit ilisimasaqaruit, ass. isumaginninnermut, ilinniartitaanermut imaluunniit peqqinnissaqarfimmut tunngasunik, pitsaaqutaassaqaaq, piumasaqaataananili.

Suliffeqarfiuvugut mikisoq, ilaatigullu inuiaqatigiinnit politikerinillu isumalluarfigineqangaatsiartarpugut, taamaattumillu pingaaruteqarpoq pisoqarfiungaatsiartumi ulapaarfiusumilu sulinissat nuannaralugulu sapissanngikkit.

Taamaattumik neriuutigaarput illit

• Sivikinnerpaamik ukiuni marlunni aqutsisutut misilittagaqartutit inunnillu aqutsinerup iluani ilinniagaqarsimasinnaallutit.
• Inuiaqatigiilerinermi imaluunniit allamik tulluartumik tunuliaqutaqartutit – universitetimeersuusinnaavoq (piumasaqaataanngilaq).
• Aningaasaqarnermik aqutsinermik, sulisunik aqutsinermik allattoqarfimmillu sullissinermik misilittagaqartutit.
• Aaqqissuulluakkamik suleriaaseqartutit annertuumillu pisoqartillugu akisussaaffeqarnissat sungiusimagit.
• Ersarissumik oqariartuuteqarsinnaasutit – tusagassiuutitigut, inuit attaveqaqatigiittarfiini telefonikkullu.
• Kalaallisut, qallunaatut ajornanngippallu tuluttut oqalussinnaasutit.

Uagut tunniussinnaasavut
Atorfik pissanganartoq allanngorartoq annertuumik akisussaaffimmik tigusiffiusoq, inuttut suliamullu tunngatillugu ineriartornissamut periarfissaqarluartoq.
Innarluutilinnut tunngatillugu ineriartornerup sunniuteqarfiginissaanut periarfissaqarputit atorfimmilu suliassavit qanoq piviusunngortinnissaat nammineq aalajangeeqataaffigingaatsiarsinnaavat. Tiliumi suleqatigiilluta suliatsinnut tunngatillugu isummersornarfiusumik suleqatigiippugut, suleqatitillu tunniusimasuupput nutaaliorsinnaassusiliullutillu suliassavullu pingaarutiliupput, pissanganartut allanngorartorujussuillu. Suliffeqarfimmi anguniarneqarput inuit innarluutillit tigussaasunik naammassisaqarfigineqartarnissaat innarluutilinnullu tunngasut suliamut tunngatillugu qaffassarnissaat.

Suliffeqarfitsinni immikkoortortaqarfiit akimorlugit suleqatigiilluarnissarput pingaartitaraarput. Tiliumi sulinermi suliffiullu avataatigut inuunerup oqimaaqatigiinnissaat peqataaffigerusupparput, ilaatigut angerlarsimaffimmi sulisinnaaneq suliassallu eqaatsumik aaqqissuunneqarsinnaaneri aqqutigalugit. Suliffeqarfitsinni assigiinngissitaarneq naleqartipparput suleqatigiilluarnissarlu pingaartillugu – inuillu inuunerannut illit annertuumik sunniuteqarsinnaavutit.

Akissarsianut atorfinitsitsinermilu piumasaqaatinut, matumunnga ilanngullugu sulilernermi soraarnermilu angalasinnaatitaaneq pisattanillu nuussinermut tunngatillugu, tassani Namminersorlutik Oqartussat isumaqatigiinniarsinnaatitaasullu akornanni atorfininnermi isumaqatigiissut atuuttoq tunngavigineqassaaq.

Atorfik sapaatip akunneranut akunnerit 40-t suliffiuvoq. Atorfininnermi malittarisassat qaqugukkulluunniit atuuttut naapertorlugit sulisunut inissiamik pequsersorsimanngitsumik innersuussisoqarsinnaavoq.
Sulilernissaq ulloq isumaqatigiissutigineqassaaq.

Atorfik pillugu paasisaqarnerorusukkuit Inuit innarluutillit illersuisuat atassuteqarfigisinnaavat  Anja Hynne Nielsen, tlf. +299 262871 imaluunniit E-mail: anja@tilioq.gl

Qinnuteqaatit CV ilanngullugu pappiaqqallu allat pingaaruteqarsinnaasut anja@tilioq.gl -imut nassiutikkit kingusinnerpaamik sapaat 29. januar 2023 – qinnuteqaatit oqaloqatiginninnerillu ingerlaavartumik pissapput, taakkulu ornigunnikkut pisinnaapput imaluunnit videokonference aqqutigalugu.

Kinaluunniit naleqquttoq soqutiginnittorlu qinnuteqarnissaanik kaammattorparput, innarluut, ukiut, arnaq/angut, upperisaq, arnanoortuuneq/angutinoortuuneq sumiuunerlu apeqqutaatinnagit.

Tilioq pillugu nittartakkatsinni paasisaqarnerusinnaavutit uani: https://tilioq.gl/da/

Tiliumut tunngasut
Tilioq – Inuit Innarluutillit illersuisoqarfiat politikkikkut attuumassuteqanngilaq Namminersorlutik Oqartussat ataanni inissisimasuulluni kiisalu Inuit innarluutillit illersuisuannit aqunneqarluni.

Tiliup suliassai inatsisitigut tunngaviligaapput ilaatigullu siunnersuinernik ilitsersuinernillu imaqarlutik, paasissutissanik katersineq paasissutissiinerlu, FN-imi inuit innarluutillit pillugit isumaqatigiissut tunngavigalugu inatsisinik periutsinillu nakkutiginninneq, minnerunngitsumillu inuit innarluutillit atugarisaasa oqallisigineqarnissaat, suliat saqqumilaartut ilaatigut tunngavigalugit ilisimasallu Tiliumi katersorneqartut tunngavigalugit.


Tilioq Sisimiuni alianaatsumi inissisimavoq Meeqqanut, Inuusuttunut Ilaqutariinnullu Naalakkersuisoqarfiup ataani immikkut inissisimasuulluni. Tilioq pisoqarfiulluarpoq politikkikkullu anguniakkat tusagassiuutilluunniit sammisaat allanngoraangata piaartumik iliuuseqarnissaq pisariaqartarpoq. Sungiussiasuusariaqassaatit inuillu innarluutillit atugaasa pitsanngorsarnissaannut suliaqarnissamut tunniusimalluinnartariaqarlutit. Pisinnaatitaaffiit pingaartinneqartorujussuupput Tiliullu pingaartitai inuillu tamarmik assigiimmik periarfissaqarnissaannik takorluugaqarnera pingaartinneqarluni. Taama ililluta innuttaasut inatsisitigut isumannaatsuunissaat tapersersorparput.

Qinnuteqaat nassiuguk